Zarobić w Niemczech w zgodzie z prawem podatkowym
Zarys podatków i form prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech
Wybrane formy prawne
cd. –osoby prawne
Inne formy działalności (wykorzystanie prawa UE)
Spółki z o.o.
Spółki europejskie
Spółki innych państw np.Cypr
Zalety: ominięcie w ograniczeniach do rynku
Wady: -dodatkowe koszty, -niebezpieczeństwo uznania działalności firmy za pozorowane

Najważniejsze podatki w Niemczech(1)
Formy prawne

Einkommensteuer (ESt)- podatek dochodowy od osób fizycznych:- stawka procentowa od 15 do 42% (w 2005), rośnie progresywnie wraz z dochodem. -Próg wolny od opodatkowania: 7664€/15329€. -Stawka maksymalna od 52152/104304€. -Płatność: kwartalnie (działalność gospodarcza), miesięcznie (płace), rocznie. -Inne stawki za wynagrodzenia rad nadzorczych itp. -Podlegający ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu minimalnie 25%.- Termin: kwartalnie III,VI,IX,XII(*). Płaci się zaliczki na poczet tego podatku.
Körperschaftsteuer (KSt)- podatek dochodowy od osób prawnych: stawka 25%, próg wolny od opodatkowania 3835€ dla podmiotów , brak ograniczenia czasowego przy rozliczaniu straty z lat poprzednich, stratę z bieżącego roku można rozliczyć z zyskiem roku poprzedniego. Terminy: jak ESt(*). Zaliczki na poczet podatku na podstawie zeszłorocznego zysku. Propozycja stawki 19%.
Najważniejsze podatki w Niemczech(2)
Gewerbesteuer (GewSt)- podatek od działalności gospodarczej: podatek zależy od gminy, wielkości i rodzaju firmy, najczęściej 17- 20% od dochodu do obliczenia ESt lub KSt. Kwota wolna od opodatkowania dla osób fizycznych 24500€. Terminy:kwartalnie II, V, VIII,XI
Umsatzsteuer (USt)- podatek od towarów I usług (VAT): stawka podstawowa 16%, stawka obniżona 7%. Liczne ograniczenia w odliczeniu podatku zapłaconego . Regulacje szczególne dla drobnych przedsiębiorców, przedsiębiorstwo rolne/leśneTerminy:do 10 dnia następnego miesiąca ( wyjątki: kwartalnie I,IV,VII,X lub rocznie I)

Solidaritätszuschlag (SolZ)- podatek solidarnościowy: 5,5% od: -pozytywnych dochodów ESt, -zaliczek na ESt i KSt, -obliczonego podatku od płac, - dochodu z odsetek, kapitału itp.
Najważniejsze podatki w Niemczech(3)
Kapitalertragsteuer- podatek od dochodów kapitałowych: stawka 20 %(*5,15,30, 35%)
Kirchensteuer- podatek kościelny: podstawa opodatkowania jak do podatku dochodowego (KSt) tzn. z uwzględnieniem kwot wolnych od podatku, stawka 8-9%. Niektóre kraje związkowe przewidują minimalną stawkę.
KFZ- Steuer- podatek od pojazdów: zależy od: rodzaju i pojemności silnika, klasy szkodliwości dla środowiska. Stawka od 6,75 do 37,58€ za każde rozpoczęte 100 cm3. Każde auto zarejestrowane w Niemczech. Po 3 miesiącach używania w Niemczech samochodu na polskich numerach rejetracyjnych powinno się płacić ten podatek.
Inne obciążenia
Składki na świadczenia społeczne. Dla pracobiorców.Ubezpieczenie zdrowotne, Ubezpieczenie pielęgnacyjne, Ubezpieczenie rentowe, Ubezpieczenie od bezrobocia. Łącznie ok .41% z tego połowę płaci pracownik. Samodzielnie prowadzący działalność gospodarczą: ubezpieczenie zdrowotne bardzo zróżnicowane składki od ok. 115€ (68€*) do ok.500€.
Składki na organizacje zawodowe. (Ponosi pracodawca)Składki na ubezpieczenie od wypadków przy pracy jest obowiązkowe. Rzemieślnicy muszą należeć do Izby rzemieślniczej (Handwerkskammer)

Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy
Ograniczony obowiązek podatkowy: obowiązek płacenia podatków od określonych dochodów osiąganych w danym państwie

Nieograniczony obowiązek podatkowy: obowiązek płacenia podatków od dochodów niezależnie od państwa w którym powstały dochody

Państwo A Państwo B
Siedziba Dochód
Obowiązek podatkowy
Nieograniczony Ograniczony
(zastosowanie Porozumienia o unikaniu podwójnego opodatkowania)
Podwójne opodatkowanie w ujęciu międzynarodowym
Co najmniej dwa państwa opodatkowywują:
Ten sam rodzaj dochodu ( np. zysk przedsiębiorstwa)
Tego samego podatnika (osoba fizyczna lub prawna)
Dochód z tego samego okresu podatkowego
Tym samym rodzajem podatku (np. podatek dochodowy od osób fizycznych/ Einkommensteuer)
Opodatkowanie dochodów według Porozumienia o unikaniu podwójnego opodatkowania(1)
Dochód z majątku nieruchomego: w państwie, gdzie znajduje się nieruchomość (gospodarstwo rolne/leśne,budynki)
Dywidendy: w państwie gdzie mieszka odbiorca dywidendy (*5%/15% w drugim państwie)
Odsetki:w państwie gdzie mieszka otrzymujący odsetki (*5% w drugim państwie).Wyjątki:kredyt w towarze, pożyczki rządowe itp.

Opodatkowanie dochodów według Porozumienia o unikaniu podwójnego opodatkowania(2)
Należności licencyjne: w państwie gdzie ma siedzibę odbiorca należności (*5% w państwie B)
Wolne zawody: w państwie zamieszkania,przy braku placówki w drugim państwie. Placówka opodatkowana osobno.

Artyści,wynagrodzenie członków Rad nadzorczych itp.: zasadniczo w państwie B
Opodatkowanie dochodów według Porozumienia o unikaniu podwójnego opodatkowania(3)
Wynagrodzenie z pracy najemnej: w państwie wykonywania pracy. Wyjątek: pracownicy oddelegowani do 183 dni w ciągu ostatniego okresu 12 miesięcy. Uwaga: -jeśli wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zagraniczną placówkę,itd (Art.15.2a,b) , - przy pracownikach przekazynych innym podmiotom (Art 15.3)
Zyski przedsiębiorstwa: zasadniczo w państwie A. Duża problematyka działalności poprzez zakład/filię znajdującą się w państwie B: opodatkowanie w państwie B. Problematyka przedsiębiorstw powiązanych.
Formy prowadzenia działalności gospodarczej
Działalność samodzielna
Rzemieślnik
Handel obwoźny
Filia
Oddział
Założenie firmy
Wolna od VAT działalność transgraniczna
Przekraczająca granicę dostawa towarów (w ramach UE). Wewnątrzwspólnotowa dostawa krajowego przedsiębiorcy jest wolna od Vat gdy :
1.Przesyłka lub wysyłka towaru
2.Odbiorca jest przedsiębiorcą
3.Odbiorca ma numer identyfikacji podatkowej państwa do którego trafi towar
4.Towar przeznaczony dla przedsiębiorcy

Wolna od VAT działalność transgraniczna cd.
Dostawa towaru poza UE gdy spełnione są warunki:
1.Przesyłka lub przemieszczenie towaru
2. Czynność dokonana z kraju
3.(*)Potwierdzenie dokonania wysyłki (polski wymóg)
Wolna od VAT działalność transgraniczna cd.
Świadczenie usług, tzw pozostałe usługi. Zasadniczo brak takich zwolnień, z wyjątkami z §4 UStG(uszlachetnienie). Czy chodzi o pozostałe usługi które trzeba opodatkować w kraju czy za granicą, rozstrzyga miejsce świadczenia usługi (§§3a UStG). Rozróżnienie : siedziba przedsiębiorcy, miejsce wykonania usługi, położenie nieruchomości, miejsce wykonywania pośrednictwa, siedziba odbiorcy usługi

Ważne przy VAT
Opodatkowanie samochodów i towarów podlegających systemowi zharminizowanego VAT
Dokonywane przez, lub dla odbiorcy nie będącego płatnikiem VAT.
Specjalne rozwiązanie przez §13b niemieckiej ustawy o VAT (UStG): usługi budowlane, przedsiębiorca bez siedzby w Niemczech(*)
Bardzo zróżnicowane rozwiązania przy transakcjach trójstronnych pomiędzy różnymi krajami UE (np.pośrednictwo)
Odzyskiwanie VAT od wydatków poniesionych w związku z odbywaniem wyjazdów służbowych (hotel, wystawy, wynajem samochodu, itp.)
Ważne przy VAT (2)- usługi budowlane w Niemczech §13 b UStG
Faktura wystawiana bez VAT jeżeli wykonawca i odbiorca usługi są płatnikami VAT wykonującymi roboty budowlane. VAT tylko w fakturze dla odbiorcy końcowego*.
Rozliczanie VAT przy usługach podlegających §13.b UStG
Mały przedsiębiorca
Zgodnie z §19.1 UStG (ustawa VAT) mały przedsiębiorca może po złożeniu wniosku być zwolniony z doliczania na fakturach podatku VAT (nie ma wtedy też możliwości odliczeń VAT) jeżeli:
Obrót za rok poprzedni nie przekroczył 17.500€
W roku bieżącym obrót prawdopodobnie nie przekroczy 50.000€
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych
Wg. §141 AO:
Obrót roczny powyżej 350.000€ (poza §4 Nr.8 i 9 UStG: Kredyty, inkaso,cesja należności oraz obroty podlegające podatkowi od nabycia gruntu), lub
Wartość użytowanych gruntów rolnych/ leśnych powyżej 25.000€, lub
Zysk roczny z działalności gospodarczej lub gospodarstwa rolnego / leśnego powyżej 30.000€
2. Wg innych przepisów (np. VAT)
Bezpośrednia dostawa bez zagranicznego punktu pomocniczego
Zalety:
Niskie koszty dodatkowe
Rozpoczęcie i zakończenie (podatkowo) nieskomplikowane
Duża przejrzystość rozwiązań podatkowych (regulacje UE)

Bezpośrednia dostawa bez zagranicznego punktu pomocniczego(cd)
2. Wady:
Relatywnie niższa wiarygodność jako zagraniczny dostawca
Potencjale problemy z niewłaściwym numerem identyfikacji podatkowej dla podatku VAT
Utrudnione dochodzenie roszczeń
Trudniejsza procedura odzyskania VAT
Uwaga: niemieckie przepisy o oddziale/filii
Zasada kraju pochodzenia przy usługach transgranicznych
Dotyczy świadczenia usług w drugim państwie bez posiadania punktu pomocniczego w drugim państwie. Należy przestrzegać norm prawnych państwa w którym ma się siedzibę. (Jeżeli posiada się stałą infrastrukturę lub filię/oddział w drugim państwie, podlega się prawu tego państwa).
Najważniejsze wyjątki od zasady kraju pochodzenia:
Dyrektywa unijna o Delegowaniu pracowników (96/71/EC): płaca minimalna, czas pracy, standarty BHP. (Art.17(5),24(1))
Kwalifikacje zawodowe: Uznawanie kwalifikacji zawodowych jest wyjęte spod w/w zasady.(Art.17(8))
Umowy z konsumentami: brak zharmonizowanych przepisów unijnych. Najczęściej próby zastosowania prawa rzymskiego.
Specyficzne rozwiązania dotyczące miejsca świadczenia usług (najczęściej związane z ochroną zdrowia I ochroną środowiska np. Bezpieczeństwo budynków). Art.17(17))
Pozostałe ograniczenia np. powiązane z bezpieczeństwem świadczenia i/lub świadczonych usług
Bezpośrednia dostawa bez zagranicznego punktu pomocniczego- ujęcie podatkowe kraje UE
Podatek dochodowy od: a)osób fizycznych jak też b) od osób prawnych, tylko w Polsce
Podatek od towarów i usług (VAT) :
dostawy towarów dla zagranicznego płatnika VAT : VAT odprowadza odbiorca w swoim kraju
dostawy towarów dla zagranicznego niepłatnika VAT(*):VAT odprowadza dostawca w Polsce
Usługi(*) dla zagranicznego odbiorcy: VAT odprowadza świadczący usługi w swoim kraju
Usługi*Art.27.2,4 polskiej Ustawy VAT dla zagranicznego płatnika VAT: VAT odprowadza odbiorca w swoim kraju ( uwaga na właściwy USt-IdNr)
sprzedaż wysyłkowa z Polski (Uwaga na próg sprzedaży): VAT w Polsce

Działalność za pośrednictwem własnego biura/przedstawicielstwa
Zakład w rozumienu Porozumienia o unikaniu podwójnego opodatkowania to stała placówka z której prowadzona jest działalność. W szególności :
Zakład to: miejsce zarządu, filia, biuro, fabryka, warsztat, kopalnia, kamieniołom itp.
Plac budowy tylko gdy prace trwają dłużej niż 12 miesięcy
Bez względu na powyższe punkty, zakładem nie jest: placówka służąca wyłącznie składowaniu, utrzymaniu zapasów, utrzymanie zapasów dla przeróbki przez inne przedsiębiorstwo, placówka dla zakupu towarów lub zbierania informacji, placówka prowadząca działalność pomocniczą lub dla działalność pomocniczej
Działalność przedstawiciela (*za wyj. Pkt6), który wykonuje pełnomocnictwo przy zawieraniu umów ( *patrz również pkt.3)
Nie jest Zakładem działalność poprzez maklera, niezależnego przedstawiciela działającego w ramych swojej zwykłej działalności.(*)
Spółka córka nie jest zakładem.
Pozostałe przesłanki dla uznania powstania Zakładu (Betribstätte)
Przynależność do majątku przedsiębiorstwa
Przeprowadzanie działalności gospodarczej
Długotrwałe utrzymywanie: minimum 6 miesięcy (* roboty budowlane i instalacyjne12 miesięcy)
Podmiot zobowiązany do płacenia podatku nie ma jedynie przejściowych uprawnień w stosunku do innego podmiotu (vorübergehende Verfügungsmacht)
Zatrudnienie sezonowe w Niemczech
Możliwe w branżach: rolnictwo, sadownictwo, hodowla zwierząt, leśnictwo, przetwórstwo owoców i warzyw, tartaki itp., gastronomia i hotelarstwo, obsługa imprez objazdowych.
Maksymalny czas zatrudnienia 4 miesiące(*9m-cy)
Wymagane pozwolenie na pracę (dokonuje pracodawca)
Zatrudnienie na warunkach nie gorszych niż pracownik niemiecki (“Wucherlohn”)
Podległość pod niemiecki system ubezpieczeń społecznych
Ograniczenia w dostępie do rynku niemieckiego
Model 2+3+2: ograniczenie zatrudniania pracowników
Roboty budowlane i pokrewne, sprzątanie, dekoracja wnętrz (Niemcy i Austria)
Utrzymanie kontyngentu na prace budowlane (*Uwaga: prace uznane za budowlane)
Inne najważniejsze uregulowania prawne, mające duże znaczenie dla osób i firm polskich działających w Niemczech
Ustawa o delegowaniu pracowników (EntG)
Ustawa o zwalczaniu nielegalnego zatrudnienia (SchwarzArbG)
Ustawa o podatkach zagranicznych (Außensteuergesetz)
Samodzielna działalność gospodarcza (1)
To: jednoosobowe przedsiębiorstwo (Einzelunternehmen), osoba samodzielnie prowadząca działalność (selbständige Erwerbstätigkeit), podlega Kodeksowi Cywilnemu (BGB), rejestracja i działalność według niemieckiej Ustawy o działalności gospodarczej (Gewerbeordnung), księgowość/bilans §140,141AO
Samodzielna działalność gospodarcza (2)
Niektóre rodzaje działalność gospodarczej, są uwarunkowane:
- posiadaniem koncesji, np. : gastronomia, transport, ubezpieczenia, ochronia, usługi dla niepełnosprawnych, handel bronią, produkcja lekarstw
- uznanie niektórych rodzajów kwalifikacji rzemieślniczych na poziomie niemieckiego świadectwa mistrzowskiego
- uznaniem kwalifikacji zawodowych osób wykonujących niektóre wolne zawody, i/lub spełnienia warunków finansowych.
Samodzielna działalność gospodarcza (3).
Osoby przybywające do Niemiec w celu rozpoczęcia działalności gospodarczej (zamiar pobytu powyżej 7dni) powinne niezwłocznie dokonać formalności meldunkowych i uzyskać potwierdzenie prawa pobytu (Aufenthalterlaubnis- EU). Prawo do pobytu nie jest równoznaczne z prawem do podejmowania pracy. (pobyt do 3 miesięcy nie wymaga zezwolenia)
Po zawarciu umowy najmu lokalu na siedzibę przedsiębiorstwa można zgłosić działaIność gospodarczą (Gewerbearnt/ Wirtschaftsarnt). Zgłoszenia dokonuje się na formularzu „Gewerbe Anmeldung“.

Samodzielna działalność gospodarcza (4).
W formularzu zgłoszenia działalności należy wskazać zakres prowadzonej działalności .
Urząd ds. gospodarczych z reguły informuje o utworzeniu przedsiębiorstwa kolejne instytucje:
- urząd skarbowy (Finanzamt);
- branżowa kasa chorych (Berufsgenossenschaft);
- urząd statystyczny kraju związkowego;
- izbę rzemieślniczą (HWK) w przypadku wykonywanla zawodów rzemieślniczych
- izbę przemysłowo handlową (IHK)
- sąd rejestrowy.
Wskazane jest samodzielne nawiązanie kontaktu z powyższymi instytucjami dla ewentualnych wyjaśnień i przyspieszenia załatwianie formalności
Urząd skarbowego nadaje numer identyfikacji podatkowej.
Wypełniając odpowiedni formularz podaje się wartość przewidywanego obrotu i zysku. Od tych wartości urząd naliczy podatek dochodowy i podatek do działalności gospodarczej (Gewerbesteuer) za pierwszy okres.
Samodzielna działalność gospodarcza (5).
Prowadzenie działalności gospodarczej oznacza konieczność regularnego odprowadzania podatków, opłat i składek na zasadach równych z obywatelami niemieckirni. Należy te należości uiszczać również za okres, kiedy ta działalność nie jest prowadzona.
W przypadku dłuższych przerw w prowadzeniu działalności wskazane jest jej wyrejestrowanie. Równiez w przypadku zakończenia działalności gospodarczej i powrotu do kraju należy wyrejestrować działalność w Niemczech
Problematyka działalności gospodarczej pozornie samodzielnej
Działalność rzemieślnicza

Wykonywanie zawodu rzemieślnika w Niemczech jest regulowane przepisami ustawy o rzemiośle (Handwerksordnung - HwO). Rozróżnia się rzemiosło podlegające obowiązkowi posiadania tytułu mistrzowskiego, wymienione w zał „A“ HwO oraz zawody rzemieślnicze i pokrewne rzemiosłu zawarte w zał „B“ (np.kładzenie podłóg), do których wykonania nie jest potrzebne posiadanie uprawnień mistrzowskich. Osoba mająca wykonywać zawód z załącznika „A“ winna uzyskać z miejscowej izby rzemieślniczej kartę rzemieślniczą (Handwerkskarte). Dokumenty niezbędne do uznania posiadanych kwalifikacjach zawodowych :
świadectwa, dyplomy(w tym praktyka zawodowa); udokumentowanie 6- letniej samodzielnej praktyki w danym zawodzie lub 6- letniej pracy w tym zawodzie, na stanowisku kierownika zakładu; w przypadku odbycia trzyletniego, uznawanego przez państwo kształcenia zawodowego, lub odbycia 5- letniej praktyki jako pracownik w/w okres może by skrócony do 3 lat
Poświadczenie charakteru i okresu wykonywania dzialałalności wydaje:
Ministerstwo Gospodarki i Pracy Departament Rozwoju Przedsiębiorczości w Warszawie

Handel obwoźny (1)
Przy sprzedaży na rynku niemieckim do ostatecznego odbiorcy — konsumenta powstaje obowiązek odprowadzenia podatku obrotowego VAT (Umsatzsteuer/Mehrwertsteuer). Do tego trzeba uzyskać niemieckiego numer podatkowy (nie mylić z UID — Umsatzsteueridentifikationsnummer). Z uwagi na rejonizację do obsługi podatkowej obywateli Polski odpowiedzialny jest urząd skarbowy w Oranienburgu(*).
Finanzamt Oranienburg
Heinrich-Grueber- Platz 3
16515 Oranienburg
Tel.: +49 3301 857-0
Handel obwoźny(2)
Osoby prowadzące sprzedaż obwoźną oraz właściciele stoisk na rynkach prywatnych, którzy sprzedają swoje towary bez uprzedniego zamówienia poza siedzibą swojej firmy (lub nie posiadają firmy) są zobowiązani do posiadania na terenie Niemiec specjalnego pozwolenia, tzw. Reisegewerbekarte. Dotyczy to również osoby zatrudnionej przez sprzedawcę. Zezwolenie wydaje urząd ds. gospodarki (Gewerbeamt/Wirtschaftsamt).
W przypadku osób nie posiadających miejsca zamieszkania w RFN „Reisegewerbekarte“ wystawiana jest w wyznaczonych urzędach landowych.
Handel obwoźny (3)
Dokumenty niezbędne przy składaniu wniosku o udzielenie Reisegewerbekarte: wypis z rejestru o dzialalności gospodarczej, świadectwo o niekaralności, świadectwo o nie zaleganiu w płaceniu podatków i składek ZUS ( Tłumaczenia przez tłumacza przysięgłego) oraz zdjęcie paszportowe.
Zezwolenia są płatne.
Zezwolenie nie jest potrzebe:
przy sprzedaży produktów własnych (rolnik, pszczelarz), ale niezbędne jest przetłumaczonego dokumentu potwierdzającego fakt bycia rolnikiem itp.
Przy imprezach organizowanych przez władze komunalne itp. ( zawsze sprawdzić !!!)
Czasami przy imprezach jednorazowych w centrach handlowych (niezbędny kontakt z organizatorem!!) wystarczy jednorazowe zezwolenie nabyte w trakcie imprezy

Handel obwoźny (4)
Na obiektach z których prowadzona jest handel obwoźny należy umieścić w sposób widoczny dla klientów dane o sprzedawcy (nazwisko i imię)
Na prowadzenie sprzedaży obwoźnej w miejscach publicznych ( nie doraźne imprezy okolicznościowe) wymagane jest zezwolenie na miejsce sprzedaży (Standschein) miejscowego urzędu drogowego (Tiefbauamt)
Filia ( Betriebstätte, unselbstständige Zweigstelle)
Najprostsza forma stałej działalności (stałej ,niesamodzielnej) w Niemczech. Działalność wyodrębniona organizacyjnie i przestrzennie, całkowicie zależna od macierzystego przedsiębiorstwa. Najczęściej otwierana jest dla prowadzenia promocji, badania rynku, prowadzenia salonu z ekspozycją towarów, nadzorowania realizacji kontraktu, itp.
Rozpoczęcie dziaIalności (Gewerbe-Anmeldung) zgłasza się we właściwym miejscowo urzędzie ds. gospodarczych. Filia nie ma osobowości prawnej a jej utworzenie nie podlega zgłoszeniu do rejestru handlowego. Dokumenty niezbędne do zgłoszenia:
- dowód tożsamości
- wyciąg z rejestru handlowego itp.
- pozwolenie na dziaIalność ( o ile jest wymagane)
-kopia umowy kupna lub wynajmu lokalu;
- karta rzemieślnicza ( rzemiosło wymagające takiej karty).
Urząd ds. gospodarki przesyła kopię zgłoszenia do innych urzędów i instytucji .
Filia ( Betriebstätte, unselbstständige Zweigstelle)- skutki podatkowe
VAT - Mehrwertsteuer
Podatek dochodowy (od osób fizycznych lub/i prawnych)- Einkommensteuer/Körperschaftsteuer
Podatek od działalności gospodarczej-Gewerbesteuer
Problematyka podziału kosztów, zysku i transakcji filia/firma macierzysta (Porozumienie o unikaniu podwójnego opodatkowania, Gewinnabgrenzungsaufzeichnungsverordnung)
Samodzielny oddział przedsiębiorstwa/firmy (Zweigniederlassung)
Zweigniederlassung,według niemieckiego kodeksu handlowego, jest to: -jednostka wyodębniona przestrzennie i organizacyjnie z załadu głównego, - działa samodzielnie w obrocie gospodarczym, - posiada oddzielną rachunkowość. Osoba kierująca oddziałem samodzielnie reprezentuje go wobec osób trzecich. Oddział może być stroną w procesie sądowym.
Nazwa oddziału może być taka sama jak firmy macierzystej w Polsce ( plus określenie „Zweigniederlassung“). Utworzony odział podlega wpisowi do rejestru handlowego. Notarialnie poświadczony wniosek powinien zawierać informacje o firmie i oddziale:
- adres siedziby oddziału
- przedmiot działalności oddziału,
- dane osoby kierującej oddziałem;
- dane o kapitale oddziału;
- informacje o rejestrze i numerze wpisu do rejestru przedsiębiorców
- forma prawna przedsiębiorstwa i właściwe dla niego prawo;
- przetłumaczona umowa spółki (statut ze zmianami)
- przedmiot działania przedsiębiorstwa
- osoby uprawnione do reprezentowania przedsiębiorstwa
- wzory podpisów członków zarządu (notarialnie poświadczone)
Organ rejestrujqcy w Niemczech powinien wraz z wnioskiem dostać dodatkową dokumentację np.: bilans, certytikat biegiego rewidenta
Skutki zarejestrowania oddziału
Podatkowe : tak jak przy założeniu filii
Zgłoszenie działalności (Gewerbe- Anmeldung) skutkuje powiadomieniem innych instytucji i urzędów (patrz: zgłoszenie samodzielnej działalności gospodarczej)
Łatwiejsze dochodzenie roszczeń w Niemczech
Większa wiarygodność dla niemieckiego partnera

Praktyczne, skrótowe przedstawienie obowiązku prowadzenia zapisów rachunkowych wynikających z niemieckiej Ustawy o obowiązku dokumentowania przypadków rozdzielania zysku (GAufzV)
Ogólne informacje o stosunkach z podmiotami powiązanymi udziałami, o przedsiębiorstwie i budowie organizacyjnej:
1. Przedstawienie zależności pomiędzy Podatnikiem (tu: niemieckim, czyli np.niemiecki oddział-Betriebstätte) a osobą blisko związaną :
a. osoba posiadająca pośrednio lub bezpośrednio co najmniej 25% udziałów, lub mogąca bezpośrednio lub pośrednio wywierać dominujący wpływ
b. osoba lub Podatnik, jeżeli jest w stanie wpłynąć na kształtowanie warunków operacji gospodarczych, lub może osiągnąć korzyści w osiągnięciu przychodów przez innych.
Przykład : polska sp.z o.o. utworzyła filię w Niemczech.
Oddział jest częścią polskiej (mającej siedzibę w Polsce) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
2. Przedstawienie struktury organizacyjnej koncernu i powiązań kooperacyjnych jak też ich zmiany, z uwzględnieniem filii i udziałów w spółkach osobowych (jawna, komandytowa,cywilna).
Przykład: Struktura polskiej sp.z o.o., siedziba i adres, kapitał, założenie, filie, oddziały zamiejscowe,oddziały,
3. Przedstawienie działalności Podatnika. Opis branży, warunków rynkowych, udział w rynku .
Przykład: usługi, produkcja lub sprzedaż dóbr, badania i rozwój.
Filia wytwarza elementy metalowe.
Oddział prowadzi roboty budowlane.
4. Opis powiązanych przedsiębiorstw i ich funkcji. Możliwie również z rozdzieleniem ryzyka. Elementy, które należy ująć: podział funkcji ( finansowanie, sprzedaż, itd.) i ryzyka, opis transakcji wewnątrz koncernu i opis stosunków handlowych.
Montaż gotowych elementów wytworzonych przez polską sp. z o.o.
Polska firma –matka wysyła własnych pracowników do filii i finansuje dostawy.
Filia ma dwa oddziały; dział montażu i dział robót metalowych oraz magazyn(celny).
Filia prowadzi sprzedaż usług informatycznych (elektronicznych), prowadzi reklamę wyrobów wyprodukowanych przez polską firmę-matkę. Polska firma- matka załatwia ewentualne roszczenia gwarancyjne.
Polska sp. z o.o. dostarcza ( dokonuje spedycji) produkty wyprodukowane w Niemczech i do granicy polskiej ponosi odpowiedzialność za tą działalność.
5. Spisy istotnych dóbr :
a. niematerialnych
b. materialnych
Podatnika, które w ramach swoich stosunków z osobą powiązaną są używane lub przekazane do użytkowania
6. Krótkie przedstawienie przepisów niemieckiej Ustawy o obowiązku dokumentowania przypadków rozdzielania zysku (GAufzV) oraz reguł wyliczania cen w kontraktach z innymi państwami , pomocniczo reguły wyliczania cen OECD.
7. Wybór adekwatnej (odpowiedniej) metody wyliczania cen i uzasadnienie tego wyboru.
8. Dokumentacja adekwatności stosowanych cen. poprzez analizy porównań z innymi podmiotami i analizy finansowe. Analizy adekwatności transakcji wewnętrznych poprzez porównanie własnych danych finansowych z danymi przedsiębiorstw porównywalnych.
Załączniki dokumentujące podjęte czynności korygujące (dopasowywujące).
9. Załączniki.
Na przykład: umowy wewnątrz koncernu, analizy porównawcze cen innych firm lub przeprowadzone przez jednostki zewnętrzne lub dla firm obcych, bilanse roczne
PrzykładDokumentacja finansowania przekraczającego granice (transgraniczne)
Ogólne informacje o stosunkach z podmiotami, z którymi występują powiązania udziałowe i zależności osobiste, mogące prowadzić do znaczącego wpływu na kształtowanie warunków gospodarowania,lub gdy ktoś we własnym interesie dąży do osiągnięcia przychodu innego podmiotu.
Opis Podatnika
Siedziba
Założenie / utworzenie
Kapitał
Branża
Dziedziny działania
Stosunki zależności
Przedstawienie ww podmiotu powiązanego ,ewentualnie koncernu, według schematu z punktu 1.
2. Umowa o finansowaniu.
Umowa powinna być sporządzona w formie pisemnej. Postanowienia umowy powinny być poważne.Umowa powinna zawierać następujące punkty:
Oznaczenie stron umowy
Czas udzielenia kredytu
Oprocentowanie
Okres obowiązywania
Postanowienia odnośnie zwrotu
Kwalifikacja prawna z punktu widzenia zagranicznego punktu widzenia : prawa cywilnego i podatkowego
Zabezpieczenia
Uzgodniona waluta
Specyfika pożyczki ( kredyt towarowy, kredyt w koncie rozrachunkowym, ukryte dostarczenie kapitału, dopłaty na podniesienie kapitału)
Stosunki z Otrzymującym
PrzykładDokumentacja finansowania przekraczającego granice (transgraniczne)-cd
3. Dokumentacja adekwatności stosowanych cen
Dokumentacja powinna pokazać wysokość odsetek z uwzględnieniem następujących punktów:
Kurs po którym dokonano wypłaty
Okres na jaki udzielono pożyczkę
Zapewnione zabezpieczenia
Ryzyko walutowe
Ryzyko zmiany kursu wymiany walut
Porównanie ofert zewnętrznych
Kompletne uzgodnienia przy pożyczkach których odsetki są uzależnione od zysku
Refinasowanie pożyczki w kraju, lub
Refinansowanie pożyczki za granicą
Porównanie warunków pożyczki z warunkami w innych, obcych podmiotach
4. Przypadki szczególne
Zgodnie ze stanem faktycznym należy podać następujące informacje:
Osiąganie innych świadczeń poza odsetkami z pożyczki
Zmiana wartości( utworzenie rezerwy na pożyczkę) / spisanie pożyczki w koszty
Rezygnacja ze zwrotu pożyczki
Oświadczenie Wierzyciela o odstąpieniu z praw jako wcześniejszego wierzyciela przy zwrocie należności
Dłuższe niż przeciętne terminy płatności dostaw towarów i usług
5. Aktualizacja dokumentacji
Czasami niezbędna na przykład przy uzgodnieniach o zmianach/dopasowywanu odsetek.
PrzykładOddelegowanie pracowników w ramach firmy
Jeżeli mamy do czynienia z oddelegowaniem pracowników w znaczeniu dosłownym, należy takie przypadki rozliczać z uwzględnieniem kwot przed doliczeniem zysku.
Jeżeli oddelegowanie następuje w ramach kotraktu na świadczenie usług lub umowy o dzieło (wykonanie usługi), to takie przypadki należy rozliczać rozliczać na liczbach zawierających zysk.
Nie występuje przypadek delegowania pracowników , jeżeli wysłanie pracowników nastąpiło dla wykonania zobowiązań świadczenia usług lub wykonania usług przez wysyłającego pracodawcę względem innego przedsiębiorcy i płace są częścią umowy o świadczenie usług lub wykonanie usługi ( np. przy wynajmie pracowników przez firmy pośredniczące, lub przy budowie urządzeń ).
Wymagana dokumentacja.
1.Ogólne informacje o stosunkach z podmiotami, z którymi występują powiązania udziałowe i zależności osobiste, mogące prowadzić do znaczącego wpływu na kształtowanie warunków gospodarowania,lub gdy ktoś we własnym interesie dąży do osiągnięcia przychodu innego podmiotu.
1.1. Opis Podatnika
Siedziba
Założenie / utworzenie
Kapitał
Branża
Dziedziny działania
Stosunki zależności
Organigram funkcyjny pracowników
1.2. Przedstawienie podmiotu powiązanego wymienionego w punkcie 1,ewentualnie koncernu, według schematu z punktu 1.1
2. Załączniki
Umowa oddelegowania
Dodatkowa umowa o świadczenie usług
Opis działalności usługobiorcy i jego produktów
Korespondencja w wyniku której nastąpiło oddelegowanie
Opis działalności oddelegowanego pracownika
Ogłoszenia o pracę
Badania porównawcze wynagrodzeń na lokalnym rynku
Oczekiwany zysk przyjmującego przedsiębiorstwa
Umowy o pracę pracownika z przedsiębiorstwem delegującym i przyjmującym wydelegowanego
Zaświadczenie dotyczące wysokości wydatków na płace przed oddelegowaniem
Test porównawczy dotyczący wydatków na płace pracownika i jego wkładu w osiągnięcie zysku
Dokumentacja potwiedzająca czas, rodzaj i zakres działań wykonanych przez pracownika
Rozliczenie kosztów podróży
Rozdział kosztów pomiędzy Podatnikiem a podmiotem powiązanym
Zaświadczenie o delegowaniu wydane przez ojczysty Urząd
Oddelegowanie pracowników w ramach firmy -cd
Powinno być możliwe stwierdzenie, czy wraz z oddelegowanym pracownikiem wystąpiły następujące koszty:
Wynagrodzenie zasadnicze
Bieżące i jednorazowe dodatki dla pracownika ( odprawy, premie)
Naliczenie rezerw na świadczenia emerytalne
Składki ubezpieczeniowe w kraju wykonywania pracy i w kraju ojczystym pracownika
Dodatki z tytułu pracy za granicą
Inne zachęty ( np. stock option-prawo zakupu akcji )
Dodatki wyrównujące wyższe kosty utrzymania i wyzszych wydatków
Premie, świadczenia urlopowe i świąteczne
Koszty podróży
Dodatki na koszty przeprowadzki
Dodatki na wydatki związane z prowadzeniem dwóch gospodarstw domowych, dodatek szkolny, koszty internatów
Korzystanie z samochodu firmowego
Wydatki administracyjne delegującego przedsiębiorstwa (bez zysku)
3. Dokumentacja adekwatności stosowanych cen
Przy metodach obcych porównań
3.1. Porównanie wewnątrz przedsiębiorstwa
Dokumentacja podobnych przypadków, jakie koszty spowodował pracownik, który nie został oddelegowany.
3.2. Porównanie obcych zewnętrznych przypadków
Jakie wydaki ponosi niezależny przedsiębiorca w tym samym państwie na porównywalnego pracownika (np. Taryfy, Układy Zbiorowe )
PrzykładRozdział kosztów ogólnych
Rozdział kosztów ogólnych jest możliwy tylko wtedy i takim zakresie jaki wynika z:
Wydatków poniesionych przez firmę- matkę na specjalne świadczenia (administracja, kontrola)
Występowania świadczenie firmy- matki na rzecz podmiotów trzecich, które to świadczenie przynosi pożytek filii (np. doradztwo prawne, reklama)

Chinese hotels : Hongkong : wywóz kontenerów Kraków : Polsko - Chińska Izba Gospodarcza

Oklejanie pojazd�w Warszawa

• Rejestracja kosmetyków
• wynajem kontenerów Kraków
• sortownia odpadów Kraków

Wymagana dokumentacja.
1.Ogólne informacje o stosunkach z podmiotami, z którymi występują powiązania udziałowe i zależności osobiste, mogące prowadzić do znaczącego wpływu na kształtowanie warunków gospodarowania,lub gdy ktoś we własnym interesie dąży do osiągnięcia przychodu innego podmiotu.
1.1.Opis Podatnika
Siedziba
Założenie / utworzenie
Kapitał
Branża
Dziedziny działania
Stosunki zależności
Organigram funkcyjny pracowników
1.2.Przedstawienie podmiotu powiązanego wymienionego w punkcie 1,ewentualnie koncernu, według schematu z punktu
2. Załączniki
Wewnętrzne obciążenie ( rachunek, faktura, wewnętrzna nota obciążeniowa )
3.Dokumentacja adekwatności stosowanych cen
Klucz rozdziału kosztów pomiędzy Podatnikiem a podmiotem powiązanym
Jakie elementy musi zawierać niemiecka faktura?
Data
Wystawiający: Nazwa, adres siedziby, numer podatkowy VAT (Umsatzsteuernummer) lub numer podatkowy (Steuernummer)
Odbiorca: nazwa, adres siedziby
Dokładne określenie dostawy/usługi w tym ilość
Kwota netto
Procentowa stawka VAT (np. 16%)
Kwota podatku VAT
Kwota brutto
Inne specyficzne oznaczenia, np: §13.b
Obowiązek przechowywania faktur (10 lat)
Przykłady specyficznych niemieckich rozwiązań podatkowych/księgowych
Rachunki na małe kwoty (Bagatelarechnung)
Rachunki na wydatki reprezentacyjne (podarunki, imprezy dla pracowników, inne wydatki reprezentacyjne 70/30%)
Używanie samochodu prywatnego do celów służbowych
Używanie samochodu służbowego do celów prywatnych

Skutki podatkowe likwidacji filii/oddziału
Likwidacja poprzez sprzedaż na rzecz różnych podmiotów: stanowi przychód (wpływa na zysk). Podlega opodatkowaniu w Niemczech
Likwidacja przez przekazanie do jednostki macierzystej: powstałe ukryte rezerwy nie podlegają opodatkowaniu w Niemczech
Likwidacja poprzez sprzedaż w całości: stanowią nadzwyczajne przychody filii (außerordentliche Einkünfte)
Likwidacja poprzez przekształcenie w firmę niemiecką: wniesienie oddziału do spółki jest podobne do handlu wymiennego (tauschähnnlicher Umsatz) i jest traktowany jak dochód ze sprzedaży

Dopuszczenie kontraktów usługowych
Agencja Pracy w Duisburgu (Arbeitsagentur) załatwia od 13 września 2004 wszystkie sprawy związane z dopuszczeniem kontraktów usługowych i uzyskiwaniem przez polskie przedsiębiorstwa zaświadczenia że usługa nie wymaga zezwolnia na pracę (tzw.“Negativbescheid“). W tym celu zostały utworzone dwa piony:
Pion 1 przyjmowanie wniosków z załącznikami,I ich badanie, opracowanie decyzji, wydawanie pozwoleń (dopuszczeń), sankcje.
Pion II: sprawy administracyjne, wydawanie zezwoleń na pracę, pobieranie opłat.
Adres : Agentur für Arbeit Duissernplatz 15, 47058 Duisburg
Przykłady zmniejszenia obciążeń podatkowych i wykorzystania praw UE(1)
3 grupa podatkowa w Niemczech
Nieograniczony obowiązek podatkowy w Niemczech
Wspólne rozliczenie małżonków
Ograniczona kwota dochodów poza Niemcami
90% z wszystkich dochodów osiągnięto w Niemczech
Przykłady zmniejszenia obciążeń podatkowych i wykorzystania praw UE(2)
Inne możliwości tworzenia rezerw podatkowych
Możliwość płacenia ZUS przy pracy w Niemczech
Możliwość otrzymania zasiłku rodzinnego na dzieci (Kindergeld) w Niemczech
Podsumowanie
Pomimo niesprzyjającego klimatu politycznego dla działalności przez polskie firmy w Niemczech ( “Billiglohn”) związanego z wewnętrznymi problemami na rynku pracy i z gospodarką, Niemcy stanowią duży rynek, na którym działa coraz więcej podmiotów polskich. Znajomość i przestrzeganie niemieckiego prawa podatkowego, co najlepiej zapewnia korzystanie z usług Kancerlarii Podatkowych, pozwala na rozwijanie współpracy i osiąganie zysku z tej działalności.
Uwagi końcowe
Opracowanie niniejsze powstało w Kancelarii Doradztwa Gospodarczego i Podatkowego Latz&Trenner GmbH (Latz &Trenner Unternehmensberatung GmbH Steuerberatungsgesellschaft Adlerstr.9 40211 Düsseldorf Tel (0049) 211-1793140) jest jedynie materiałem informacyjnym i nie może być traktowane jako porada prawna,lub podatkowa. Zaleca się każdorazowo z konsultacji w uprawnionej do tego kancelarii podatkowej.

Düsseldorf 16.03.2005
Ewald Sladek

następna...