|
Państwo Środka - Chiny
Chiny - państwo, którego historia liczy 5 000 lat, od dawna fascynowały
i ciekawiły świat. Jedna z najstarszych istniejących cywilizacji pozostawiła
ogromne dziedzictwo kulturowe. Odwiedzających Państwo Środka zachwyca
po dzień dzisiejszy zarówno bogactwo zabytków architektury, kultura, jak
i piękno i różnorodność krajobrazu. Przyciąga uwagę i budzi zdziwienie
także codzienne życie Chińczyków. Od dwudziestu lat Chiny cechuje szybki
rozwój gospodarczy, a zachodzące zmiany są widoczne na każdym miejscu.
Jak wyglądają Chiny, co mają do zaoferowania, czym przyciągają rzesze
odwiedzających każdego roku?
Chinese hotels : Hongkong : wywóz kontenerów Kraków :
Polsko - Chińska Izba Gospodarcza
Pekin - fascynująca stolica Państwa Środka
Pekin - Beijing - w języku chińskim oznacza Północną Stolicę i od XIII
wieku (z przerwami) pełni funkcję centrum administracyjnego Chin. Miasto
położone jest na pn-zach. Skraju Niziny Chińskiej na wysokości 45 m n.p.m.
Otoczenie miasta stanowią niewysokie góry. W tej części Chin panuje klimat
kontynentalny ze znacznym wpływem cyrkulacji monsunowej.
Na terenie dzisiejszej stolicy znalezione pierwsze ślady życia pochodzą
sprzed 690 tysięcy lat (Homo erectus pekiniensis). Miasto rozwinęło się
jako ośrodek graniczny handlu Mongołów, Koreańczyków oraz ludów pochodzących
ze środkowych Chin i z Shandongu. Później pojawiły się wspólnoty rolnicze,
w okresie Walczących Królestw (475 - 221 roku p.n.e.) utworzona została
stolica państwa Yan. Na początku II wieku p.n.e. utworzone miasto pod
nazwą Ji stanowiło stolicę jednej z 36 prefektur zjednoczonego państwa
chińskiego. Miasto przechodziło we władanie różnych narodów (Mandżurów,
Kitanów) i wielokrotnie zmieniano jego nazwę.
Znaczna jego rozbudowa nastąpiła w czasie panowania dynastii Jin (1115
- 1234 roku n.e.). W tym czasie obwód murów otaczających pałac cesarki
wynosił już 5 km, a obwód chroniących murów miasto 18 km. W 1215 roku
w czasie najazdu Mongołów pod władzą Czyngis-chana doszło do spalenia
miasta i wymordowanie jego mieszkańców. Po utrwaleniu się mongolskiej
dynastii Yuan doszło od odbudowy zniszczonego miasta nazwanego Chanbałtyk
- miasto Chana. W 1271 roku Kublai Khan (wnuk Czyngis-chana), który formalnie
zapoczątkował dynastię Yuan przeniósł stolicę z Kaiping. W latach 1267
- 1293 następuje jego dalsza rozbudowa, w tym czasie powstał Pałac Cesarski,
rezydencje, urzędy i świątynie. Miasto stało się prawdziwym centrum cesarstwa.
Ukończona została budowa kanału Tonghui - łączącego stolicę z Wielkim
Kanałem. W tym czasie ówczesna stolica liczyła około 500 tysięcy mieszkańców.
Brama Najwyższej Harmonii (Taihemen) i marmurowe mostki
nad Rzeką Złotej Wody.
W 1368 roku pod przywództwem Zhu Yaunzhanga wojska powstańcze
tzw. Czerwonych Turbanów zajęły miasto, doszło do obalenia panującej dynastii,
a zwycięski Zhu Yaunzhong na polecenie niebios zapoczątkował nową dynastię
Ming (1368 - 1644 r.). Na kolejnych 35 lat stolica została przeniesiona
na południe do Nankinu.
W 1421 roku nastąpiło jednak oficjalne przeniesienie stolicy z Nankinu,
do dawnej stolicy zwanej od tej pory Beijing - Pekin. Z okresu panowania
dynastii Ming pochodzą m.in.: Pałac Cesarski, Świątynia Nieba czy tzw.
Zewnętrzne Miasto.
Również za czasów panowania ostatniej dynastii w historii imperium Państwa
Środka - mandżurskiej dynastii Qing (1644 - 1911) następował dalszy rozkwit
miasta. Szczególnie dużo obecnych zabytków wzniesionych zostało za panowania
cesarzy Kangxi i Qianlonga. Do ogromnych zniszczeń doszło w czasie najazdu
wojsk angielsko-francuskiego korpusu ekspedycyjnego w roku 1860. Po wtargnięciu
tych wojsk do Pekinu, spaleniu i całkowitemu zniszczeniu uległ Cesarski
Pałac Letni wraz z pięknym założeniem parkowo-ogrodowym. Na początku dwudziestego
wieku Pekin przejściowo opanowały wojska powstańcze tzw. Bokserów, walczące
przeciw feudalizmowi i imperializmowi. Wojska powstanie okupowały dzielnicę,
gdzie mieściły się ambasady, co spowodowało wkroczenie korpusu interwencyjnego,
a w efekcie doprowadziło do podpisania przez Chiny upokarzającego protokółu.
Na jego mocy Chiny miały zezwolić na ochronę ambasad przez obce wojska,
spłacić kontrybucję na rzecz obcych państw oraz zakazać działań przeciw
cudzoziemcom.
Dnia 10.10.1911 Pekin został proklamowany stolicą Republiki
Chin, a 12.02.1912 podpisany został edykt o abdykacji dynastii Qing. W
maju 1914 roku doszło do masowych wystąpień zwanych ruchem 4 Maja skierowanych
przeciwko nadanym przywilejom obcym mocarstwom. Wystąpienia te zapoczątkowały
proces, który doprowadził do powstania Komunistycznej Partii Chin w roku
1921. W okresie Republiki Chin stolica przeniesiona została do Nanjing.
W roku 1937 do Pekinu wkroczyły wojska japońskie i okupowały miasto do
roku 1945, kiedy to wojska Kuomintangu zmusiły Japończyków do odwrotu.
W roku 1949 władzę w mieście przejęła Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza,
a 1.10.1949 na placu Niebiańskiego Spokoju Przewodniczący Mao Tse Tung
w obecności pół miliona ludzi proklamował powstanie Chińskiej Republiki
Ludowej ze stolicą w Pekinie.
Obecnie Pekin liczy około 12 mln mieszkańców, a powierzchnia miasta zajmuje
16,8 tysięcy km2. Jest głównym ośrodkiem administracji, przemysłu, nauki,
kultury oraz skarbnica zabytków państwa Środka.
Czerwony i żółty kolor budynków w Zakazanym Mieście symbolizował
władzę cesarską.
W sercu miasta znajduje się jeden z największych placów
świata plac Tienanmen - plac Niebiańskiego Spokoju. Od północy ogranicza
plac Brama Niebiańskiego Spokoju, za którą rozpościera się Zakazane Miasto.
Od XIV wieku, kiedy panowała dynastia Ming, a następnie dynastia Qing
na placu otoczonym murem znajdowały się ustawione w kształcie litery T
główne urzędy państwowe: ministerstwa ceremonii, wojny, finansów, sprawiedliwości,
kadr, pracy, wywiadu, astronomii, meteorologii, siedziba dowództwa wojskowego,
urzędy do spraw rodziny cesarskiej, cenzury, szpital cesarski i Akademia
Cesarska. Przez środek placu przebiegał zadaszony Korytarz Tysiąca Bu
( bu - jednostka miary ok. 1,5 m). Przez całe wieki wstęp na plac mieli
tylko najwyżsi dostojnicy państwowi. Wszystkie te budynki zostały wyburzone
do końca lat czterdziestych.
Obecnie w centrum placu wznosi się monumentalne mauzoleum Przewodniczącego
Mao Zedonga wzniesione w 1976 roku po jego śmierci. Na pierwszym poziomie
mauzoleum w sali żałobnej na czarnym katafalku w kryształowej trumnie
wystawione są na widok publiczny zwłoki Przewodniczącego. W sali południowej
zobaczyć można statuę Przewodniczącego na tle gobelinu z panoramą Chin
i społeczeństwem Państwa Środka.
Przed mauzoleum wznosi się Pomnik Bohaterów Ludowych, konstrukcja wykonana
z bloków granitowych wysoka na 38 metrów. Dolna część tego monumentu ozdobiona
jest 10 płaskorzeźbami przedstawiającymi najważniejsze wydarzenia z nowożytnej
historii Chin.
Pawilon Najwyższej Harmonii (Taihedian), Pawilon Środkowej
Harmonii (Zhonghedian) i Pawilon Zachowania Harmonii (Baohedian) są największymi
budynkami w Zakazanym Mieście.
Po zachodniej stronie placu wznosi się gmach Ogólnochińskiego
Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych wzniesiony w roku 1959, a po wschodniej
stronie Muzeum Chińskiej Rewolucji i Historii. W muzeum znajdują się kolekcje
z poszczególnych okresów historii Państwa Środka, a całe północne skrzydło
poświęcone jest rewolucji i prezentuje historię po roku 1919. W południowej
części placu stoi Przednia Brama (Qiaun Men), wzniesiona w XV wieku za
czasów rządów cesarza Yongle. Służyła ona do obrony murów oddzielających
miasto wewnętrzne od zewnętrznych przedmieść. Po wyburzenie murów w latach
powojennych nie pełni już swojej dawnej funkcji, ale nadal suwom ogromem
sprawia na odwiedzających duże wrażenie.
Plac Niebiańskiego Spokoju
Północną stronę placu Tienanmen zamyka monumentalna Brama
Tienanmen (Brama Niebiańskiego Spokoju). Jest ona zarazem głównym wejściem
do otoczonego do dnia dzisiejszego Zakazanego Miasta zwanego Pałacem Cesarskim,
a obecnie Muzeum Pałacowym. Pałac Cesarki przez całe stulecie był niedostępny
dla zwykłych ludzi. Ten największy i najlepiej zachowany zabytek Państwa
Środka był siedzibą dwóch ostatnich dynastii chińskich Ming (1368 - 1644)
i Qing (1644 - 1911). Budowa tego kompleksu pałacowego zapoczątkowana
została za czasów panowania cesarza Yongle (1406 - 1420), a większość
obecnie istniejących budynków pochodzi z czasów dynastii Ming z XVIII
wieku, gdyż Pałac Cesarski często ulegał zniszczeniu poprzez pożary. W
sumie Obszar zakazanego miasta zajmuje powierzchnię 720 tys. m2, liczy
łącznie 9 000 pomieszczeń. Część południowa kompleksu pałacowego stanowi
tzw. Pałac Zewnętrzny, gdzie wokół trzech głównych budowli - Pawilonu
Najwyższej Harmonii, Pawilonu Doskonałej Harmonii, Pawilonu Zachodniej
Harmonii - skupia się większość pawilonów. Na terenie Pałacu Zewnętrznego
odbywały się oficjalne przyjęcia, przyjmowane były misje z innych krajów,
przedstawiano laureatów egzaminów na urzędników cesarskich oraz oznajmiano
dekrety władcy. W tej części kompleksu pałacowego w najokazalszym pawilonie
Teihadian o powierzchni 2,3 tys. m2 i wysokości 35 m znajduje się tron
cesarski zdobiony płaskorzeźbami fantastycznych smoków. W północnej części
- Pałacu Wewnętrznym - mieszkał cesarz wraz z rodziną. Najważniejszymi
obiektami są Pałac Niebiańskiej Czystości, Pawilon Powodzenia, Pałac Ziemskiego
Spokoju.
Od strony wschodniej i zachodniej otaczają je dziedzińce zabudowane licznymi
pawilonami, gdzie obecnie mieszczą się ekspozycje sztuki chińskiej. W
najbardziej na północ wysuniętej części zabudowań znajduje się Cesarski
Ogród. W jego centrum wznosi się Pawilon Cesarskiego Spokoju, miejsce
odpoczynku rodziny cesarskiej. Na zachód od Zakazanego Miasta znajduje
się kompleks budynków wzniesionych w czasie panowania dynastii Qing (1644
- 1911) na terenie parku otaczającego jezioro Środkowe Morze i Południowe
Morze, a obecnie mieszczą się tam rezydencje wysokich urzędników państwowych
i partyjnych.
Symbolem Pekinu i jednocześnie najbardziej rozpowszechnionym wizerunkiem
chińskich zabytków jest Tianatan - Świątynia Niebios. Budowla ta jest
jednym z najwspanialszych i największych obiektów sakralnych Państwa Środka.
Oddawano w niej część niebiosom i modlono się o dobry urodzaj w czasach
dynastii Ming i Qing. Pierwsze obiekty na terenie świątyni wzniesiono
w latach 1506 - 1520, a następnie rozbudowywano ja w wieku XVIII i XIX.
Pięknie prezentuje się do dnia dzisiejszego na tle błękitnego pekińskiego
nieba Pawilon Modłów o Dobry Urodzaj. Obiekt o okrągłym kształcie o średnicy
30 m i wysokości 38 m, zwieńczony trójpoziomowym dachem pokrytym glazurowanymi
ciemnogranatowymi dachówkami. Wykonany on został bez użycia gwoździa.
W Pawilonie Firmamentu przechowywano tabliczkę Ducha Najwyższego Władcy
Wszechświata. Budynek ten wzniesiony został w roku 1530 , a otoczony jest
kamiennym półkolistym murem zwanym Muzeum Echa. Dzięki specjalnym właściwościom
głos przenoszony jest z jednego miejsca na inne odległe miejsce.
Najważniejszą częścią tego kompleksu świątynnego jest Ołtarz Nieba zbudowany
z białego i zielonego marmuru o okrągłej trójpoziomowej konstrukcji. W
centrum trzeciego poziomu o średnicy 33 metrów znajduje się okrągły kamień,
który w dawnych Chinach stanowił najświętsze miejsce, a obecnie jest okupowany
przez turystów fotografujących się w tym właśnie miejscu. Podczas ceremonii
w to miejsce przenoszona była tabliczka Ducha Najwyższego Władcy Wszechświata.
Cały kompleks Świątyni Nieba otoczony jest dobrze utrzymanym ogromnym
parkiem, ulubionym miejscem wypoczynku mieszkańców Pekinu.
Zbudowana w roku 1302 Świątynia Konfucjusza, jest beż wątpienia godna
uwagi. Jest największą tego rodzaju świątynią w Chinach. W pawilonie pierwszego
dziedzińca mieści się 198 kamiennych tablic z nazwiskami uczniów, którzy
pomyślnie zdali egzaminy cesarskie za czasów panowania dynastii Ming i
Qing. Od wyników egzaminów uzależniony był dalszy los kariery urzędników.
W dalszych pawilonach na kamiennych stelach zostały uwiecznione opisy
najważniejszych wydarzeń z czasów dunastii Qing. W mieszczącym się niedaleko
Cesarskim Kolegium kształcili się urzędnicy administracji państwowej.
Tam również co roku odbywał się wykład nauk Konfucjusza przed klęczącymi
studentami, profesorami i urzędnikami. Gmach Kolegium wzniesiony został
przez wnuka Kubilaja w roku 1306.
Niedaleko Świątyni Konfucjusza wznosi się Yonghe Gong - Klasztor Pałacu
Harmonii i Spokoju. Budowla ta wzniesiona w roku 1694 jest największym
klasztorem lamajskim poza Tybetem. Nazwa świątyni pochodzi od nazwiska
trzeciego cesarza z dynastii Qing, Yong Zhenga, w którym rezydował on
do chwili objęcia przez niego władzy. Popularnie nazywana jest ona również
Świątynią Lamy. W głównym Pawilonie Nieskończonego Szczęścia znajduje
się wielki posąg Buddy o wysokości 26 metrów. Wykonany jest on z jednego
pnia drzewa sandałowego. Z kolei w Pawilonie Falundian - Pawilonie Koła
Praw - mieści się posąg Tsong-kapy, założyciela szkoły żółtych czapek,
wielkiego reformatora religii lamajskiej. W klasztorze podziwiać można
dużą kolekcję sztuki lamajskiej, z wyjątkowo pięknym zbiorem ikon - tanek.
Świątynia taoistyczna Dongyue Si z czasów dynastii Yuan znajduje się w
centrum dzielnicy Chaoyang. Wokół dużego dziedzińca stoją pawilony poświęcone
poszczególnym aspektom życia człowieka. W pawilonach znajdują się posągi
poszczególnych bóstw opiekuńczych, niektóre o bardzo fantazyjnym, "nieziemskim"
wyglądzie w groźnych pozach z niebezpiecznym uzbrojeniem.
Pałac Letni znajdujący się na przedmieściach Pekinu jest jednym z najwspanialszych
przykładów architektury parkowo-ogrodowej. Mieści się na Wzgórzu Długowieczności
nad jeziorem Kunming. W tym malowniczym krajobrazie znajduje się ponad
100 różnych budowli. Pierwszy pałac, który został wzniesiony na tym terenie
pochodził jeszcze z okresu dynastii Jin, z XII wieku. Przez całe wieki
pełnił on funkcję podmiejskiej rezydencji cesarskiej.
Największa rozbudowa pałacu miała miejsce w latach 1888 - 1895 na polecenie
cesarzowej Dowager Cixi. Do ogromnych zniszczeń doszło następnie w czasie
najazdu przez oddziały powstańcze bokserów. Na całość kompleksu pałacu
Letniego składa się część oficjalna cesarza i mieszkalna dla rodziny cesarskiej
(tzw. Pałac Wschodni), część z licznymi świątyniami oraz teren widokowy.
Szczególnie interesujące są Pawilon Życzliwości i Długowieczności, gdzie
dawniej cesarz udzielał audiencji; Pawilon Cnotliwej Harmonii, stanowiący
budynek opery cesarskiej, a także pawilony mieszkalne - Szczęścia i Długowieczności,
Pałac Nefrytowych Fal, Pawilon Litości. W obiektach tych są obecnie prezentowane
przedmioty codziennego użytku, stroje cesarskie oraz zdjęcia ostatnich
mieszkańców tego pałacu.
Na szczycie wzgórza Długowieczności znajduje się Pagoda Buddyjskiej Cnoty,
Pawilon Rozproszonych Chmur, jedna z niewielu zniszczonych budowli w czasie
pogromu francusko-brytyjskiego oraz Świątynia Morza Mądrości. Z tego miejsca
przy pięknej pogodzie i bezchmurnym niebie rozpościera się piękny widok
na panoramę Pekinu. Na północnym brzegu jeziora Kunming ciągnie się długi
na ponad 728 metrów Długi Korytarz - zadaszona konstrukcja korytarza ozdobionego
przepięknymi malowidłami przedstawiającymi sceny z mitologii chińskiej.
Tym korytarzem dochodzi się do zacumowanego przy północno-zachodnim brzegu
marmurowego statku, zwanego "Statkiem do Bankietów". Mierzy
on 37 m długości, jest wykonaną z marmuru kopią parowca. Wykonany on został
na polecenie cesarzowej Dowager Cixi w roku 1888 ze środków pierwotnie
przeznaczonych na odbudowę floty wojennej. Cesarzowa miała w zwyczaju
spożywać na pokładzie posiłki i wydawać przyjęcia.
Ciekawą konstrukcją jest również most o długości 150 metrów wsparty na
17 przęsłach (Most Siedemnastu Łuków), który prowadzi do Wyspy Południowego
Jeziora, a także Most Nefrytowego Pasa (zwany również Mostem Wielbłądziego
Grzbietu) na środkowo-zachodniej części jeziora.
W pobliżu Letniego Pałacu Cesarskiego wznosi się Park Pachnących Wzgórz.
Na terenie parku mieści się Świątynia Lazurowych Obłoków wybudowana w
XIV wieku w stylu hinduskim. Na szczególną uwagę zasługuje Pagoda Diamentowego
Tronu otoczona stupami-relikwiarzami oraz Sala Arhatów (Bodhisatwów),
gdzie zobaczyć można 500 figur wielkości człowieka poszczególnych uczniów
Buddy. Część świątyni przeznaczono na mauzoleum Sun Yat-sena, chińskeigo
działacza, który zapoczątkował w roku 1911 rewolucję burżuazyjno-demokratyczną,
co w konsekwencji spowodowało upadek cesarstwa i powstania Republiki Chin.
W mauzoleum trumna ze zwłokami przechowywana była kilka lat, a następnie
została złożona w mauzoleum Sun Yat-sena w Nankinie.
Oprócz zasygnalizowanych w tym krótkim opisie Pekinu atrakcji turystycznych,
stolica Państwa Środka ma do zaoferowania znacznie więcej. Na uwagę zasługuje
również inne mniej znane świątynie: Świątynia Białej Chmury, Świątynia
Pochodzenia Prawa, Świątynia Wielkiego Miłosierdzia, Żółta Świątynia,
Meczet Dongsi, Świątynia Pięciu Pagód, Świątynia Wielkiego Dzwonu, Świątynia
Osiągniętej Mądrości i wiele innych. Niewątpliwą atrakcją Pekinu są również
muzea i galerie sztuki. Godnie odwiedzenia są Galeria Sztuki Chińskiej,
Muzeum Historii Naturalnej, Muzeum Wojskowe Chińskiej Rewolucji czy Obserwatorium
Astronomiczne.
Będąc w Pekinie należy również wybrać się na spektakl opery chińskiej
lub przedstawienia akrobatów. Opera chińska łączy w sobie elementy śpiewu,
gry teatralnej, dialogi, pantomimy i akrobacji. Na przestrzeni wieków
wykształciło się około 360 lokalnych odmian opery, z których najbardziej
znanymi są opera pekińska, opera z północnych Chin - pingju, opera z prowincji
Zhejiang i Shanghai - yuaju oraz opera z prowincji Henan - yuju. Przedstawienia
operowe oglądać można w Teatrze Shoudu, Teatrze Renmin, Teatrze Beizhan,
Teatrze Tiangiao, Teatrze Zhengyici czy Teatrze Liyuan. Z kolei pokazy
sztuki akrobatycznej, która w Chinach uprawiana jest od czasów dynastii
Zhou (221 r. p.n.e.- 11 r. p.n.e.), a szczyt jej świetności przypadł na
okres dynastii Han (206 r. p.n.e.-220 r. n.e.) podziwiać można w Teatrze
Akrobatów Beijing Zaji Tuan, w Poly Plaza czy Teatrze Chaoyang.
Żołnierze terakotowej armii (okolice miasta Xi'an w prowincji Shaanxi).
Liczące ponad 2000 lat figury żołnierzy odkryto dopiero w 1974 roku. Pozostają
w zaskakująco dobrym stanie, strzegąc dostępu do grobowca zmarłego cesarza.
Jest ich około 10 000 a prawie każdy żołnierz ma inne rysy, wyraz twarzy,
szczegóły ubrania czy zbroi, uczesania lub broni.
|
